Ὁ Θεός δέν εἶναι κομμάτι τῆς ὑλικῆς δημιουργίας γιά νά μπορέσουμε νά τόν ἀνακαλύψουμε διά τῆς ἐπιστήμης. Ἡ οὐσία Του εἶναι κάτι τελείως ἀκατανόητο γιά τόν ἄνθρωπο, ἔξω καί πάνω ἀπό κάθε τί ἄλλο. Ὁ μόνος τρόπος γιά νά Τόν γνωρίσουμε είναι
ὅταν ὁ Ἴδιος θελήσει νά φανερωθεῖ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ στόν ἄνθρωπο. Φανερώνεται δέ Αὐτός στούς ἀνθρώπους ἐκείνους πού ἔχουν ταπεινή καρδιά. Ἰδού τί μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Σιλουανός γιά τήν γνώση τοῦ Θεοῦ:
«... Γιά νά γνωρίσει κάποιος τόν Κύριο, δέν χρειάζεται νά εἶναι πλούσιος ἤ ἐπιστήμονας, ἀλλά χρειάζεται νά εἶναι ὑπάκουος, ἐγκρατής, νά ἔχει πνεῦμα ταπεινό καί νά ἀγαπᾶ τόν πλησίον. Ὁ Κύριος θά ἀγαπήσει μιά τέτοια ψυχή, θά τῆς φανερώσει ὁ Ἴδιος τόν Ἑαυτό Του, θά τῆς διδάξει τή θεία ἀγάπη καί ταπείνωση καί θά τῆς δώσει καθετί ὠφέλιμο, γιά νά βρεῖ ἀνάπαυση στόν Θεό.
Ὅσα καί ἄν μάθουμε, δέν εἶναι δυνατόν νά γνωρίσουμε τόν Κύριο, ἄν δέν ζήσουμε σύμφωνα μέ τίς ἐντολές Του, γιατί ὁ Κύριος δέν γνωρίζεται μέ τήν ἐπιστήμη, ἀλλά ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ. Πολλοί φιλόσοφοι καί ἐπιστήμονες ἔφτασαν νά πιστεύουν στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά δέν γνώρισαν τόν Θεό. Κι ἐμεῖς οἱ μοναχοί μελετοῦμε ἡμέρα καί νύχτα τόν νόμο τοῦ Κυρίου, ἀλλά αὐτό ἀπέχει πολύ ἀπό τό νά γνωρίσουμε ὅλοι τόν Θεό, παρότι ὅλοι πιστεύουμε.
Ἄλλο νά πιστεύεις ὅτι ὑπάρχει Θεός, καί ἄλλο νά γνωρίζεις τόν Θεό.
Νά τό μυστήριο! Ὑπάρχουν ψυχές πού γνώρισαν τόν Κύριο· ὑπάρχουν ψυχές πού δέν Τόν γνώρισαν, ἀλλά πιστεύουν· ὑπάρχουν ὅμως κι ἄλλες, πού οὔτε Τόν γνώρισαν οὔτε πιστεύουν, καί ἀνάμεσα σέ αὐτούς ὑπάρχουν ἀκόμη καί ἐπιστήμονες και διανοούμενοι.
Ἡ ἀπιστία προέρχεται ἀπό τήν ὑπερηφάνεια. Ὁ ὑπερήφανος ἰσχυρίζεται ὅτι θά γνωρίσει τά πάντα μέ τό νοῦ του καί τήν ἐπιστήμη, ἀλλά ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ παραμένει ἀνέφικτη γι᾽ αὐτόν, γιατί ὁ Θεός γνωρίζεται μόνο μέ τήν ἀποκάλυψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Κύριος ἀποκαλύπτεται στίς ταπεινές ψυχές. Σέ αὐτές δείχνει ὁ Κύριος τά ἔργα Του, πού εἶναι ἀκατάληπτα γιά τό νοῦ μας. Μέ τόν φυσικό μας νοῦ μποροῦμε νά γνωρίσουμε μόνο τά γήινα πράγματα, καί αὐτά ἐκ μέρους, ἐνῶ ὁ Θεός καί ὅλα τά οὐράνια γνωρίζονται μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα.
Μερικοί μοχθοῦν σέ ὅλη τή ζωή τους, γιά νά μάθουν τί ὑπάρχει στόν ἥλιο ἤ στή σελήνη ἤ σέ κάτι παρόμοιο, ἀλλ᾽ αὐτά δέν ὠφελοῦν τήν ψυχή. Ἄν, ὅμως, προσπαθούσαμε νά γνωρίσουμε τί ὑπάρχει μέσα στήν ἀνθρώπινη καρδιά, τότε θά βλέπαμε στήν ψυχή τοῦ ἁγίου τήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἐνῶ στήν ψυχή τοῦ ἁμαρτωλοῦ τό σκοτάδι καί τήν κόλαση. Καί εἶναι ὠφέλιμο νά τό ξέρουμε αὐτό, γιατί θά εἴμαστε αἰώνια εἴτε στή Βασιλεία εἴτε στήν κόλαση.
Ὁ νωθρός στήν προσευχή ἐξετάζει μέ περιέργεια τά πάντα, ὅσα βλέπει στή γῆ καί στόν οὐρανό, ἀλλά δέν γνωρίζει οὔτε προσπαθεῖ νά μάθει ποιός εἶναι ὁ Κύριος καί ὅταν ἀκούει διδασκαλία γιά τόν Θεό λέει:
“Μά πῶς εἶναι δυνατόν νά γνωρίσουμε τόν Θεό; Καί ἐσύ ἀπό ποῦ Τόν γνωρίζεις;”
Θά σοῦ πῶ: Τό Ἅγιο Πνεῦμα μαρτυρεῖ. Αὐτό γνωρίζει καί μᾶς διδάσκει.
“Ἀλλά μήπως εἶναι ὁρατό τό Πνεῦμα;”
Οἱ Ἀπόστολοι Τό εἶδαν νά κατεβαίνει σέ πύρινες γλῶσσες κι ἐμεῖς Τό αἰσθανόμαστε μέσα μας. Εἶναι γλυκύτερο ἀπό καθετί γήινο. Αὐτό γεύονταν οἱ Προφῆτες καί μιλοῦσαν στό λαό, καί ὁ λαός τούς πρόσεχε. Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι ἔλαβαν Ἅγιο Πνεῦμα καί κήρυξαν σωτηρία στόν κόσμο, χωρίς νά φοβοῦνται τίποτε, γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα τούς ἐνίσχυε. Ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας εἶπε στόν ἡγεμόνα τῶν Πατρῶν, πού τόν ἀπειλοῦσε ὅτι θά τόν σταυρώσει, ἄν ἐξακολουθοῦσε νά κηρύττει: "Ἄν φοβόμουν τόν σταυρό, δέν θά τόν κήρυττα".
Τό ἴδιο καί ὅλοι οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι, καί ἀκολούθως οἱ μάρτυρες καί ὕστερα οἱ ἅγιοι ἀσκητές, προχωροῦσαν μέ χαρά στό μαρτύριο και τά παθήματα. Καί ὅλα αὐτά, γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ἀγαθό καί γλυκύ, προσελκύει τήν ψυχή στήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου, καί ἐξαιτίας τῆς γλυκύτητας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡ ψυχή δέν φοβᾶται τά βασανιστήρια....
Καί στόν οὐρανό καί στή γῆ ὁ Κύριος γνωρίζεται μόνο μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ὄχι μέ τήν ἐπιστήμη. Καί τά παιδιά πού δέν σπούδασαν καθόλου γνωρίζουν τόν Κύριο μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής βρισκόταν ἀκόμη στήν κοιλιά τῆς μητέρας του, ὅταν αἰσθάνθηκε τήν ἔλευση τοῦ Κυρίου. Ὁ Συμεών ὁ Στυλίτης ὁ Θαυμαστορείτης ἦταν ἑπτά ἐτῶν, ὅταν Τοῦ φανερώθηκε ὁ Κύριος, καί Τόν γνώρισε. Ὁ ὅσιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ βρισκόταν σέ ὥριμη ἡλικία, ὅταν ὁ Κύριος τοῦ ἐμφανίστηκε κατά τήν ὥρα τῆς Λειτουργίας. Καί ὁ Συμεών ὁ Θεοδόχος γνώρισε τόν Κύριο στά βαθειά γηρατειά του καί Τόν δέχτηκε στά χέρια του....
Οἱ Ἅγιοι μιλοῦν γιά πράγματα πού πραγματικά εἶδαν καί γνωρίζουν. Δέν μιλοῦν γιά κάτι πού δέν εἶδαν. Δέν λένε, παραδείγματος χάριν, ὅτι εἶδαν ἕνα ἄλογο ἕνα χιλιόμετρο μῆκος ἤ ἕνα πλοῖο δέκα χιλιομέτρων, πού δέν ὑπάρχουν. Κι ἐγώ νομίζω πώς, ἄν δέν ὑπῆρχε Θεός, δέν θά μιλοῦσαν κἄν γι᾽ Αὐτόν πάνω στή γῆ. Οἱ ἄνθρωποι, ὅμως, θέλουν νά ζοῦν σύμφωνα μέ τό δικό τους θέλημα, καί γι᾽ αὐτό λένε πώς δέν ὑπάρχει Θεός, βεβαιώνοντας ἔτσι μᾶλλον ὅτι ὑπάρχει.
Καί ἡ ψυχή τῶν ἐθνικῶν αἰσθανόταν ὅτι ὑπάρχει Θεός, ἄν καί δέν γνώριζαν νά λατρεύουν τόν ἀληθινό Θεό. Τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅμως δίδαξε τούς ἁγίους Προφῆτες, ἔπειτα τούς Ἀποστόλους, κατόπιν τούς ἁγίους Πατέρες καί τούς ἐπισκόπους μας, κι ἔτσι ἔφτασε ὥς ἐμᾶς ἡ ἀληθινή πίστη...»
(Γέροντος Σωφρονίου, Ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, Ἔσσεξ Ἀγγλίας, 2009 [ἔκδ. 13η], σελ. 430 ἑξ.)
ὅταν ὁ Ἴδιος θελήσει νά φανερωθεῖ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ στόν ἄνθρωπο. Φανερώνεται δέ Αὐτός στούς ἀνθρώπους ἐκείνους πού ἔχουν ταπεινή καρδιά. Ἰδού τί μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Σιλουανός γιά τήν γνώση τοῦ Θεοῦ:
«... Γιά νά γνωρίσει κάποιος τόν Κύριο, δέν χρειάζεται νά εἶναι πλούσιος ἤ ἐπιστήμονας, ἀλλά χρειάζεται νά εἶναι ὑπάκουος, ἐγκρατής, νά ἔχει πνεῦμα ταπεινό καί νά ἀγαπᾶ τόν πλησίον. Ὁ Κύριος θά ἀγαπήσει μιά τέτοια ψυχή, θά τῆς φανερώσει ὁ Ἴδιος τόν Ἑαυτό Του, θά τῆς διδάξει τή θεία ἀγάπη καί ταπείνωση καί θά τῆς δώσει καθετί ὠφέλιμο, γιά νά βρεῖ ἀνάπαυση στόν Θεό.
Ὅσα καί ἄν μάθουμε, δέν εἶναι δυνατόν νά γνωρίσουμε τόν Κύριο, ἄν δέν ζήσουμε σύμφωνα μέ τίς ἐντολές Του, γιατί ὁ Κύριος δέν γνωρίζεται μέ τήν ἐπιστήμη, ἀλλά ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ. Πολλοί φιλόσοφοι καί ἐπιστήμονες ἔφτασαν νά πιστεύουν στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά δέν γνώρισαν τόν Θεό. Κι ἐμεῖς οἱ μοναχοί μελετοῦμε ἡμέρα καί νύχτα τόν νόμο τοῦ Κυρίου, ἀλλά αὐτό ἀπέχει πολύ ἀπό τό νά γνωρίσουμε ὅλοι τόν Θεό, παρότι ὅλοι πιστεύουμε.
Ἄλλο νά πιστεύεις ὅτι ὑπάρχει Θεός, καί ἄλλο νά γνωρίζεις τόν Θεό.
Νά τό μυστήριο! Ὑπάρχουν ψυχές πού γνώρισαν τόν Κύριο· ὑπάρχουν ψυχές πού δέν Τόν γνώρισαν, ἀλλά πιστεύουν· ὑπάρχουν ὅμως κι ἄλλες, πού οὔτε Τόν γνώρισαν οὔτε πιστεύουν, καί ἀνάμεσα σέ αὐτούς ὑπάρχουν ἀκόμη καί ἐπιστήμονες και διανοούμενοι.
Ἡ ἀπιστία προέρχεται ἀπό τήν ὑπερηφάνεια. Ὁ ὑπερήφανος ἰσχυρίζεται ὅτι θά γνωρίσει τά πάντα μέ τό νοῦ του καί τήν ἐπιστήμη, ἀλλά ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ παραμένει ἀνέφικτη γι᾽ αὐτόν, γιατί ὁ Θεός γνωρίζεται μόνο μέ τήν ἀποκάλυψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Κύριος ἀποκαλύπτεται στίς ταπεινές ψυχές. Σέ αὐτές δείχνει ὁ Κύριος τά ἔργα Του, πού εἶναι ἀκατάληπτα γιά τό νοῦ μας. Μέ τόν φυσικό μας νοῦ μποροῦμε νά γνωρίσουμε μόνο τά γήινα πράγματα, καί αὐτά ἐκ μέρους, ἐνῶ ὁ Θεός καί ὅλα τά οὐράνια γνωρίζονται μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα.
Μερικοί μοχθοῦν σέ ὅλη τή ζωή τους, γιά νά μάθουν τί ὑπάρχει στόν ἥλιο ἤ στή σελήνη ἤ σέ κάτι παρόμοιο, ἀλλ᾽ αὐτά δέν ὠφελοῦν τήν ψυχή. Ἄν, ὅμως, προσπαθούσαμε νά γνωρίσουμε τί ὑπάρχει μέσα στήν ἀνθρώπινη καρδιά, τότε θά βλέπαμε στήν ψυχή τοῦ ἁγίου τήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἐνῶ στήν ψυχή τοῦ ἁμαρτωλοῦ τό σκοτάδι καί τήν κόλαση. Καί εἶναι ὠφέλιμο νά τό ξέρουμε αὐτό, γιατί θά εἴμαστε αἰώνια εἴτε στή Βασιλεία εἴτε στήν κόλαση.
Ὁ νωθρός στήν προσευχή ἐξετάζει μέ περιέργεια τά πάντα, ὅσα βλέπει στή γῆ καί στόν οὐρανό, ἀλλά δέν γνωρίζει οὔτε προσπαθεῖ νά μάθει ποιός εἶναι ὁ Κύριος καί ὅταν ἀκούει διδασκαλία γιά τόν Θεό λέει:
“Μά πῶς εἶναι δυνατόν νά γνωρίσουμε τόν Θεό; Καί ἐσύ ἀπό ποῦ Τόν γνωρίζεις;”
Θά σοῦ πῶ: Τό Ἅγιο Πνεῦμα μαρτυρεῖ. Αὐτό γνωρίζει καί μᾶς διδάσκει.
“Ἀλλά μήπως εἶναι ὁρατό τό Πνεῦμα;”
Οἱ Ἀπόστολοι Τό εἶδαν νά κατεβαίνει σέ πύρινες γλῶσσες κι ἐμεῖς Τό αἰσθανόμαστε μέσα μας. Εἶναι γλυκύτερο ἀπό καθετί γήινο. Αὐτό γεύονταν οἱ Προφῆτες καί μιλοῦσαν στό λαό, καί ὁ λαός τούς πρόσεχε. Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι ἔλαβαν Ἅγιο Πνεῦμα καί κήρυξαν σωτηρία στόν κόσμο, χωρίς νά φοβοῦνται τίποτε, γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα τούς ἐνίσχυε. Ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας εἶπε στόν ἡγεμόνα τῶν Πατρῶν, πού τόν ἀπειλοῦσε ὅτι θά τόν σταυρώσει, ἄν ἐξακολουθοῦσε νά κηρύττει: "Ἄν φοβόμουν τόν σταυρό, δέν θά τόν κήρυττα".
Τό ἴδιο καί ὅλοι οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι, καί ἀκολούθως οἱ μάρτυρες καί ὕστερα οἱ ἅγιοι ἀσκητές, προχωροῦσαν μέ χαρά στό μαρτύριο και τά παθήματα. Καί ὅλα αὐτά, γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ἀγαθό καί γλυκύ, προσελκύει τήν ψυχή στήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου, καί ἐξαιτίας τῆς γλυκύτητας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡ ψυχή δέν φοβᾶται τά βασανιστήρια....
Καί στόν οὐρανό καί στή γῆ ὁ Κύριος γνωρίζεται μόνο μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ὄχι μέ τήν ἐπιστήμη. Καί τά παιδιά πού δέν σπούδασαν καθόλου γνωρίζουν τόν Κύριο μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής βρισκόταν ἀκόμη στήν κοιλιά τῆς μητέρας του, ὅταν αἰσθάνθηκε τήν ἔλευση τοῦ Κυρίου. Ὁ Συμεών ὁ Στυλίτης ὁ Θαυμαστορείτης ἦταν ἑπτά ἐτῶν, ὅταν Τοῦ φανερώθηκε ὁ Κύριος, καί Τόν γνώρισε. Ὁ ὅσιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ βρισκόταν σέ ὥριμη ἡλικία, ὅταν ὁ Κύριος τοῦ ἐμφανίστηκε κατά τήν ὥρα τῆς Λειτουργίας. Καί ὁ Συμεών ὁ Θεοδόχος γνώρισε τόν Κύριο στά βαθειά γηρατειά του καί Τόν δέχτηκε στά χέρια του....
Οἱ Ἅγιοι μιλοῦν γιά πράγματα πού πραγματικά εἶδαν καί γνωρίζουν. Δέν μιλοῦν γιά κάτι πού δέν εἶδαν. Δέν λένε, παραδείγματος χάριν, ὅτι εἶδαν ἕνα ἄλογο ἕνα χιλιόμετρο μῆκος ἤ ἕνα πλοῖο δέκα χιλιομέτρων, πού δέν ὑπάρχουν. Κι ἐγώ νομίζω πώς, ἄν δέν ὑπῆρχε Θεός, δέν θά μιλοῦσαν κἄν γι᾽ Αὐτόν πάνω στή γῆ. Οἱ ἄνθρωποι, ὅμως, θέλουν νά ζοῦν σύμφωνα μέ τό δικό τους θέλημα, καί γι᾽ αὐτό λένε πώς δέν ὑπάρχει Θεός, βεβαιώνοντας ἔτσι μᾶλλον ὅτι ὑπάρχει.
Καί ἡ ψυχή τῶν ἐθνικῶν αἰσθανόταν ὅτι ὑπάρχει Θεός, ἄν καί δέν γνώριζαν νά λατρεύουν τόν ἀληθινό Θεό. Τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅμως δίδαξε τούς ἁγίους Προφῆτες, ἔπειτα τούς Ἀποστόλους, κατόπιν τούς ἁγίους Πατέρες καί τούς ἐπισκόπους μας, κι ἔτσι ἔφτασε ὥς ἐμᾶς ἡ ἀληθινή πίστη...»
(Γέροντος Σωφρονίου, Ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, Ἔσσεξ Ἀγγλίας, 2009 [ἔκδ. 13η], σελ. 430 ἑξ.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε να γράφετε τα σχόλιά σας με τρόπο ευπρεπή καί όχι στα greeklish, για να μην δυσκολεύετε τον αναγνώστη.