ΣΥΝΤΟΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (2)

Πηγές τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας

Ἀπό ποῦ ἀντλοῦμε στοιχεῖα γιά τήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας;

Πηγές γιά τήν πρώτη περίοδο τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας εἶναι κυρίως τά Πρακτικά τῶν Οἰκουμενικῶν καί Τοπικῶν Συνόδων, τά διασωθέντα Βαπτιστήρια Σύμβολα τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν, οἱ Ἱεροί Κανόνες, ἡ πατερική γραμματεία, οἱ λειτουργικοί τύποι, ἡ ὑμνογραφία, τά Τυπικά τῶν μοναστηρίων, ἡ περί τά ἐκκλησιαστικά πολιτειακή νομοθεσία, ἡ πλούσια συνοδική καί ἐπισκοπική ἐπιστολογραφία, οἱ εἰδικές ἐκκλησιαστικές ἱστορίες, οἱ χρονογραφίες, τά χρονικά, οἱ πραγματεῖες ἱστορικοῦ χαρακτήρα, οἱ Βίοι τῶν ἁγίων, τά Μαρτύρια, τά μαρτυρολόγια, ἡ σύγχρονη πρός τά γεγονότα ἐκκλησιαστική γραμματεία, τά ἀρχαιολογικά μνημεῖα χριστιανικῆς τέχνης, οἱ ἐπιγραφές, τά νομίσματα καί κάθε τι πού μπορεῖ νά μᾶς προσφέρει στοιχεῖα γιά τήν ἀξιολόγηση τῶν ἱστορικῶν γεγονότων.

ΣΥΝΤΟΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (1)

 

Οἱ περίοδοι τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας

Στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία διακρίνουμε τίς ἑξῆς περιόδους:

Α´ Τήν περίοδο ἀπό τήν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας μέχρι τό τέλος τῆς Εἰκονομαχίας.

Ἡ περίοδος αὐτή χαρακτηρίζεται ἀπό τήν διαμόρφωση τῆς καθολικῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως στήν διδασκαλία, τήν ὀργάνωση καί τήν θεία λατρεία καί τήν σταθερή ἀνάπτυξη τῆς Ἐκκλησίας στόν ἑλληνορωμαϊκό κόσμο μέ τήν ἱεραποστολική δράση.

ΤΡΙΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

1. Σήμερα, ἀδελφοί χριστιανοί, ἑορτάζουμε τήν ἁγία παρθενομάρτυρα Παρασκευή. Εἶναι μιά ἀγαπητή στήν πατρίδα μας ἁγία, γι᾽ αὐτό καί πολλοί ναοί εἶναι ἀνεγερμένοι πρός τιμήν της καί πολλές γυναῖκες καί ἄνδρες φέρουν τό ὄνομά της. Ἀπό τόν βίο της θά θίξω λίγα σημεῖα πρός διδασκαλίαν. Παρακαλῶ, προσέξατέ τα.

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ

«Τί ἐστι Κανών;»

Κανών, κατά τόν Ζωναρᾶ (στήν ἑρμηνεία τῆς 39ης ἐπιστολῆς τοῦ μεγάλου Ἀθανασίου) κυρίως μέν εἶναι τό ξύλο, τό ὁποῖο κοινῶς ὀνομάζεται πῆχυς καί μεταχειρίζονται οἱ τεχνῖτες γιά νά ἰσιάζουν τά ξύλα καί τίς πέτρες, πού ἐπεξεργάζονται. Βάζοντας τόν πῆχυν σ᾽ αὐτά πού φτιάχνουν, ἐάν εἶναι στραβά, μέσα ἤ ἔξω, τά ἰσιάζουν καί τά κάνουν ἴσια. Ἐκ τούτου δέ κατά μεταφορά ὀνομάζονται Κανόνες καί οἱ ψῆφοι, οἱ ἀποφάσεις τόσο τῶν Ἀποστόλων, ὅσο καί τῶν οἰκουμενικῶν καί τῶν τοπικῶν συνόδων καί τῶν κατά μέρος ἁγίων Πατέρων, οἱ ὁποῖοι περιέχονται στό ἱερό Πηδάλιο. Διότι καί αὐτοί, σάν πήχεις ἴσιοι καί εὐθεῖς, ἀποβάλλουν από κληρικούς καί λαϊκούς κάθε ἀταξία καί στρεβλότητα τῶν ἠθῶν καί προξενοῦν σ᾽ αὐτούς κάθε εὐταξία καί ἰσότητα ἐκκλησιαστικῆς καί χριστιανικῆς καταστάσεως καί ἀρετῆς.

(Ἀπό τά προλογικά περί τῶν ἱερῶν Κανόνων στό Πηδάλιο τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου)

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΜΑΣ ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ*

 

1. Ο ΘΕΟΣ ΩΣ ΤΡΙΑΣ

(1) Ὁ Θεός μας, ἀδελφοί Χριστιανοί, εἶναι τρία Πρόσωπα (ἤ Ὑποστάσεις) ἀλλά ὁμοούσια καί ἀχώριστα. Ἡ ἀλήθεια αὐτή τῆς πίστης μας, πού λέγεται «Τριαδικό δόγμα», εἶναι «τό κεφάλαιο τῆς πίστεως», ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος, εἶναι τό «θεμέλιο τῶν δογμάτων», ὅπως λέγει ὁ π. Δημήτριος Στανιλοάε. Γιατί πιστεύουμε τόν Θεό ὡς Τριάδα; Τόν πιστεύουμε ὡς Τριάδα, ἐπειδή ὁ Θεός εἶναι πρόσωπο καί ἀγάπη. Καί ἕνα ἀληθινό πρόσωπο ἔχει κοινωνία μέ ἄλλα πρόσωπα καί ζεῖ μέσα σ᾿ αὐτά ἐν ἀγάπη.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΕΞΑΨΑΛΜΟΥ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ἡ παρούσα μικρά ἐργασία εἶναι μία ἑρμηνευτική ἀπόδοση σέ κηρυκτική μορφή τῶν Ψαλμῶν τοῦ Ἑξαψάλμου. «Ἑξάψαλμος» εἶναι οἱ ἕξι Ψαλμοί πού διαβάζονται στήν ἀρχή τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου. Ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι ὑπέροχη, εἶναι θεόπνευστη! Μόνον ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχουμε τέτοια λατρεία καί κατά μία ἑρμηνεία – πολύ σωστή βέβαια – λεγόμαστε «Ὀρθόδοξοι», ἐπειδή «ὀρθά» «δοξάζουμε» τόν Θεό. Οἱ αἱρετικοί (σ᾽ αὐτούς ἐννοοῦμε καί τούς Παπικούς), ἐπειδή δέν ἔχουν σωστό Θεό, δέν ἔχουν καί σωστή λατρεία.